آیا ممکن است در دندانپزشکی ایدز بگیریم؟ دندان پزشکی از جمله شغل هایی است که هم بیمار و هم دندان پزشک در معرض عوامل بیماری‌زا از طریق تماس با خون، ترشحات خونی و یا تنفسی قرار دارند. رعایت اصول بهداشتی استاندارد، در پیشگیری از بیماری های مسری بسیار موثر است.
آیا ممکن است در دندانپزشکی ایدز بگیریم؟
دندان پزشکی از جمله شغل هایی است که هم بیمار و هم دندان پزشک در معرض عوامل بیماری‌زا از طریق تماس با خون، ترشحات خونی و یا تنفسی قرار دارند. رعایت اصول بهداشتی استاندارد، در پیشگیری از بیماری های مسری بسیار موثر است.
ویروس ایدز علیرغم مهاجم بودن ، در برابر مواد ضد عفونی کننده خیلی ضعیف است به سرعت نابود می شود حتی ویروس ایدزدرخون پس از20دقیقه درمعرض هوا قرار گرفتن از بین می رود.آنچه توجه به آن درمراجعه کنندگان به مراکز درمانی واجب است این که دقت داشته باشند از پکهای یکبار مصرف استفاده شده و در حضور ایشان این پک بسته بندی شده باز شود.
سؤال دوم: از کجا مطمئن باشیم که دندانپزشک وسایل مورد استفاده را استریل می‌کند؟
در حقیقت راهی برای اطمینان از این موضوع وجود ندارد! حتی توجه به ظاهر و پاکیزگی مطب نمی‌تواند شما را از این نکته مطمئن کند، اما شاید یادآوری دو نکته نگرانی شما را تسلی دهد:
اول، خود دندانپزشکان به دلیل برخورد هر روزه با بیمارانی که احتمال آلودگی آنها به ویروس ایدز وجود دارد، بیشتر از هر فرد دیگری در معرض آلودگی هستند. پس اگر فرض کنیم دندانپزشک نگران سلامت خودش هست، می‌توانیم اطمینان داشته باشیم که دیگران نیز در حاشیه امنیت قرار دارند!
دوم، دندانپزشک، نه به عنوان کسی که پیش از آغاز کار طبابت، در برابر قرآن سوگند یاد کرده که حافظ جان و مال و ناموس بیماران خود باشد؛ بلکه به عنوان یک انسان با وجدان، هیچ‌گاه سهل انگاریی را که موجب به خطر افتادن جان همنوع خود است، انجام نخواهد داد.
حفاظت شخصی
۱ – استفاده از دستکش جراحی ، ماسک ، عینک و لباس محافظ و به حداقل رساندن خروج بزاق از دهان بیمار
۲ - پوشیدن دستکش مناسب حین خروج خون و دیگر مایعات دهانی و در محل وسایل آلوده به خون
۳ – هنگامی که دستکش حین کار سوراخ شد بلافاصله بایستی خارج شده ، دستها با دقت شسته شوند و دستکش تعویض گردد. وسایل آلوده بایستی از ناحیه استریل خارج گردند.
۴ – اجازه دهید خونریزی ناشی از نوک سوزن تداوم یابد و سپس محل را با آب و صابون بشویید.
۵ - وسایل هر بیمار باید استریل گردد. وسایلی که قابل استریل کردن نیستند بایستی زیر آب با فشار زیاد گرفته شوند و سطح آنها تمیز گردد و با یک دزانفکتان مناسب سوآب شوند.
۶ – خون و بزاق قبل از تهیه رادیوگرافی و قبل از پالیش بایستی از محیط دهان تمیز شوند.
۷ – سر دستگاه رادیوگرافی و دسته دستگاه لایت کیور بایستی با کاغذ غیرقابل نفوذ پوشیده شود. کاور بایستی برای هر بیمار تعویض گردد.
۸ - محافظت در برابر صدمات تصادفات ناشی ازوسایل تیز مانند سوزن و بیستوری باید صورت گیرد. روی چنین سرسوزنی مجدداً پوشش نگذارید و یا آن را مجدداً استفاده نکنید و بلافاصله آن را از سر سرنگ خارج سازید. پس از استفاده این وسایل بایستی در یک پوشش غیرقابل نفود قرار گرفته و حتی المقدور از حوالی منطقه کار دور شوند و عیناً مانند وسایل آلوده تمیز شوند .
۹ – حوله و پارچه بلافاصله پس از استفاده در کیسه غیرقابل نفود قرار داده شود. این وسایل نبایستی مجدداً در همان روز مورد استفاده قرار گیرند.
۱۰ – حوله‌ها و پارچه‌ها بایستی با یک دزانفکتان و آب ۷۱ درجه سانتیگراد برای مدت ۲۵ دقیقه شسته شوند. چنانچه درجه حرارت پایینتری استفاده گردد بایستی از شوینده‌های مناسب حرارت پایین استفاده شود.
۱۱ - محل آلوده به خون و یا دیگر مایعات بدن بایستی در یک محلول دزانفکتان مناسب غوطه‌ور شود ( ترجیحاً هیپوکلریت سدیم نیم تا یک درصد) مخلوط دزانفکتان و خون بایستی شسته و مجدداً با دزانفکتان ضدعفونی گردد.
۱۲ – دندانپزشک با پوست صدمه دیده نباید برای بیمار کار مستقیم دندانپزشکی انجام دهد. چنانچه مجبور به انجام کار شدید محل زخم را با یک پوشش مناسب بپوشانید. دستها را با آب و صابون، بلافاصله پس از تماس با خون یا مایعات دهان بشوئید
دفع مواد زاید
۱ – کلیه سوزنها و دیگر وسایل تیز یکبار مصرف را پس از استفاده در یک ظرف مقاوم در بسته (مثل قوطی شیرخشک) جمع آوری کنید و روی آن جمله وسایل آلوده خطرناک را قید نموده سپس دور بریزید.
۲ – در حد امکان باید از تماس دست با آمالگام یا جیوه خودداری شود.
۳ - در مدخل فاضلاب ساکشن دستشویی وکراشوار صافی پلاستیکی گذاشته شود تا خرده‌های آمالگام جمع آوری گردد.
هر چند انتقال HIV از طریق بزاق به اثبات نرسیده است اما به منظور به حداقل رساندن موارد فوری احیاء دهان به دهان، راههای هوایی، کیسه‌های احیاء تنفسی و یا وسایل تنفس دیگر باید در محلهایی که احتمال عفونت وجود دارد در دسترس باشد. مراقبین بهداشتی که ضایعات بازو یا درماتیت ترشحی دارند باید از هر گونه مراقبت مستقیم با بیمار و دست زدن به وسایل مراقبت بیمار تا رفع این وضعیت معاف باشند.
تظاهرات دهانی ایدز
سندرم اکتسابی نقص ایمنی (AIDS) در سال 1981و ویروسHIV به عنوان انبولوژی اْن سندرم در سال 1984 شناخته شد. ویروس HIV تمایل زیادی به سلولهای ایمنی دارد. این ویروس به سلولهای T-helper که در سطح خون مولکول CD 4 را دارند حمله می‌کند. چند هفته تا چند ماه پس از تماس اولیه با ویروس HIV در بعضی افراد علائمی از عفونت حاد ظاهر می شود . در بعضی از افراد زخم های دهانی و در بعضی از بیماران ضایعات پوستی اریتماتوز ظاهر می شوند . این فاز حاد دو هفته طول می کشد . سه تا هشت هفته بعد از این فاز حاد تغییرات سرمی در بیماران ظاهر می شود . حفره دهان مکان شایعی جهت بروز علائم سندرم ایدز می‌باشد. شایعترین این ضایعات کاندیدیاز دهانی، لکوپلاکیای مودار، بیماریهای پریودنتال غیرمعمول، سارکوم کاپوزی و لنفوم غیرهوچکین می‌باشد.شناخت و درمان ضایعات دهانی ایدز
شناخت و درمان به موقع ضایعات دهانی ایدز یکی از وظایف مهم دندانپزشک می‌باشد. دندانپزشک باید به فرد آلوده به HIV کمک نماید تا حفره دهان خود را در طول دوره این بیماری سالم نگه دارد. معاینه کامل حفره دهان لازم می‌باشد. عفونت حاد دندانی و پریودنتالی باید درمان شوند. اهداف اولیه درمان حفظ یک محیط سالم (حفره دهان) به منظور راحتی و فانکشن بیمار می‌باشد. آموزش چهره به چهره روشهای بهداشت دهان و دندان و ویزیتهای دوره‌ای الزامی است.
چه زمانی دندانپزشک به ایدز مشکوک شود؟
چنانچه بیمار جوانی از عفونت کاندیدایی رنج می‌بردو مبتلا به یکی از سمپتوم‌های (نظیر Angular cheilities ) می‌باشد. چنانچه لکوپلاکی مویی در نواحی کناره زبان مشاهده شود. هنگامی که بیمار جوان پریودونتیت پیشرفته سریع داشته باشد. زخمهای پوستی مخاطی مزمن ایدیوپاتیک یا ناشی از هرپس سیمپلکس. سندرم کاپوزی که نخست در فضای بوکال به شکل ضایعه هموراژیک تظاهر یابد.jpg)
.