همزمان با 23 مهر "روز ملی مبارزه با سل"و بر اساس آخرین تخمین های سازمان جهانی بهداشت، میزان بروز سل در هر یکصد هزار نفر در ایران 13 نفر است.
کلیپ آموزشی در باره بیماری سل (کلیک کنید)
همزمان با 23 مهر "روز ملی مبارزه با سل"و بر اساس آخرین تخمین های سازمان جهانی بهداشت، میزان بروز سل در هر یکصد هزار نفر در ایران 13 نفر است. سل یک بیماری عفونی واگیر است که عامل آن باسیل سل است؛ این میکروب به صورت ذرات ریز وارد هوا می شود، این ذرات با سرفه، عطسه، صحبت کردن،خندیدن یا فریاد زدن در هوا پخش می شوند؛این بیماری قادر است تمام اعضای بدن را مبتلا کند اما بیشترین عضو درگیر ریه ها هستند که حدود 80% موارد سل را تشکیل می دهد.
بیماری سل قابل درمان است، به شرط آن که بیمار مسلول داروهای تجویز شده را طبق دستور استفاده کرده و از قطع خودسرانه داروها خودداری کند.
مطالب آموزشی مرتبط با بیماری سل
بررسی جامع داروها،نحوه تجویز و درمان حالات خاص
سایت مرکز مدیریت بیماریهای واگیر اداره سل و جذام وزارت بهداشت
دستوالعمل های کشوری مبارزه با سل
همسایگی ایران با دو کشور افغانستان و پاکستان که در زمره کشورهای با بار بالای سل در دنیا هستند و کشورهای شمالی که در زمره کشورهای با بالاترین میزان شیوع سل های مقاوم به درمان هستند، همچنین بحران های حاد و مزمن سیاسی موجود در کشورهای همسایه و اثرات سنگین مستقیم و غیرمستقیم پاندمی کرونا و تحریم های ظالمانه بین المللی بر مولفه های اجتماعی موثر بر بروز و مرگ از سل و برنامه کشوری کنترل سل، دشواری کار در این عرصه و ضرورت توجه بیش از پیش هر یک از ما را به عنوان یک انسان یا یک شهروند نسبت به این بیماری یادآوری می کند
دنیا 24 مارس (چهارم فروردین) هر سال را به بهانه کشف میکروب سل توسط دانشمند گرانقدر روبرت کخ روزجهانی مبارزه با سل اعلام کرده و همه ساله همزمان با این روز در همه کشورهای جهان تکانی دوباره به فعالیتهای همگانی ملی و جهانی مبارزه با سل داده و با طرح شعارهایی نو و ارائه برنامه هایی جدید، تنور مبارزه با سل را گرم تر و گرم تر می کند.
ما در کشور عزیزمان ایران علاوه بر این روز که همراه با همه جهانیان هستیم، روز 23 مهر سالروز وفات محمد بن زکریارازی را به پاس تحقیقات ارزنده ایشان در بیماری سل به نام روز ملی مبارزه با سل نامگذاری کرده اند و با برپایی کنگره ها، سمینارها و همایش ها درسطوح مختلف ملی، منطقه ای و شهرستانی، یاد سل، خطر سل و ضرورت مبارزه با آن را در خاطره ملت مان زنده نگهداشته و با بسیج همه امکانات در مهار این بیماری بر تلاش هایمان می افزاییم.
حذف سل تا سال 2050 یک هدف جهانی است
مهمترین اهداف جهانی تعیین شده ذیل تعهدات فوق، دستیابی به کاهش 80 درصدی میزان بروز سل و کاهش 90 درصدی میزان مرگ و میر ناشی از سل تا سال 2030 (نسبت به سال 2015) و نهایتا حذف سل تا سال 2050 میلادی است.
مفهوم حذف سل، دستیابی به میزان بروز کمتر از یک مورد سل در میلیون نفر جمعیت است و این در حالی است که در حال حاضر میزان بروز تخمین زده شده برای جمهوری اسلامی ایران 130 مورد در میلیون نفر می باشد.
بنابر این واضح است که برای دستیابی به هدف حذف سل، باید میزان بروز سل در کشور بطور متوسط 13.5 درصد در هر سال کاهش یابد. بدیهی است که این امر بدون برنامه ریزی و اقدام جهت بیماریابی فعال و درمان سل (اعم از سل فعال و نهفته) در گروه های پرخطر، در کنار توسعه دسترسی به ابزارهای تشخیصی و درمانی سریع و به روز میسر نخواهد شد؛ این در حالیست که این بیماری و اولویت بهداشتی مهم جهانی در سایه پاندمی کرونا ، بطور قابل توجهی مورد غفلت واقع شده است. با توجه به اشتراکات این دو بیماری از نظر علایم بالینی، راه انتقال و حتی برخی از ابزار های تشخیصی مورد نیاز، متاسفانه این غفلت در مقایسه با سایر برنامه های بهداشتی بیشتر نیز بوده است. به طوری که در سال 1399، شاهد کاهش 30 درصدی شناسایی موارد سل کشور نسبت به سال قبل از رخداد پاندمی کرونا هستیم. ما خوب می دانیم که اصلی ترین راه پیشگیری از بیماری سل، شناسایی بموقع و درمان موارد ابتلای به این بیماری است، که نیاز به تقویت و توجه جدی دارد.
این بیماری در حالی که کاملا قابل درمان است و خدمات تشخیصی، درمانی مورد نیاز آن در نظام بهداشتی کشور بطور رایگان قابل دسترسی است، صرفا بدلیل ناکافی بودن سواد سلامت جامعه و عدم اطلاع عموم مردم از علائم بیماری و نیز وجود این خدمات رایگان در مراکز خدمات جامع سلامت و خانه ها و پایگاه های بهداشتی تحت پوشش آنها، اولا همچنان با مواردی از مرگ (که همگی قابل پیشگیری و اجتناب هستند) همراه است و ثانیا در زمان تشخیص بیماری، متاسفانه شاهد آنیم که خانواده های این بیماران، مخارج قابل ملاحظه ای را متحمل شده اند.
یک چهارم جمعیت، مبتلا به عفونت سلی هستند، یعنی میکروب سل در زمانی از طول عمر فعلی آنها وارد بدنشان شده ولی خوشبختانه توسط سیستم ایمنی بدن به حالت خاموش در آمده است. این موارد خاموش در 5 تا 10 درصد موارد به علت تضعیف سیستم ایمنی به هر علت، می توانند بیدار شده، تکثیر یابند و به یک بیماری تنفسی قابل انتقال تبدیل شوند.
با توجه به روند عوامل خطر تبدیل کننده عفونت سلی به بیماری فعال سل (نظیر سالمندی، اچ آی وی، سوء تغذیه، دیابت، اعتیاد، سیگار، سرطان، بیماریهای مزمن ریوی، مصرف داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی و ...) این موارد در حال افزایش است.
اشاره به ابتکار 1 + 1 که یکی از پایه ای ترین اقدامات در تمامی عرصه ها و بویژه آموزش و اطلاع رسانی (ارتقاء سطح سواد سلامت) مرتبط با سل محسوب می شود، این ابتکار بدین معناست که اگر هر یک از ما (بطور خاص) و هر یک از آحاد جامعه (بطور عام) یک اقدام کوچک (نظیر انتقال پیام های بنیادین برنامه کنترل سل به یک نفر دیگر) انجام دهیم، برآیند جمعی این اقدام بسیار عظیم خواهد بود (اثر حرکت یک گلوله کوچک برفی در یک سراشیبی بر کسی پوشیده نیست). بدیهی است این اقدامات از انتقال پیام های کوتاه و ساده توسط هر فرد به حداقل یکی از اعضای خانواده، دوستان، آشنایان، همکاران و یا همکلاسی ها و تبدیل مخاطب پیام به یک سفیر سل و درخواست از او برای تداوم پژواک این پیام شروع می شود و تا توجیه افراد اثرگذار جامعه اطرافمان نظیر مشاهیر و هنرمندان، خیرین، مسئولین ارگانهای دولتی و غیردولتی که بنحوی می توان از مشارکت شان در بهبود وضعیت آموزش، بیماریابی، درمان، پیشگیری و حمایت از بیماری سل بهره جست ادامه می یابد.
