مصاحبه خبرنگار روابط عمومی دانشکده دندانپزشکی بابل با دکتر فهیمه حامدی عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی بابل پیرامون پروتز های دندانی
پروتز دندان چیست؟
پروتزها انواع مختلفی دارند، از روکش های ساده ای که برای کمک به ترمیم یک دندان استفاده می شود تا پروتزهای کامل دندان که برای جایگزینی کل دندانها بکار برده می شوند و عموما دندان مصنوعی نامیده می شوند، پروتز دندان متحرک و ثابت بنا به دلایل زیبایی و پزشکی توسط دندان پزشک مورد استفاده قرار می گیرد.
روکش دندان چیست ؟
روکش یا به عبارت دیگر پروتز دندان ثابت ، که به انگلیسی Dental Crown نامیده میشود، یک کلاهک فلزی یا سرامیکی و یا ترکیبی از هر دوی آنهاست که بر روی دندانهای با تخریب گسترده گذاشته میشود ،تا علاوه بر حفاظت از آنها در برابر شکستن، عملکرد و زیبایی دندان نیز مجددا به آن باز گردانده شود. روکش دندان برای دندان‌هایی که دیواره هایشان شکسته یا حجم قابل توجهی از ساختار آنها به دلیل پوسیدگی از بین رفته باشد؛ همچنین دندان‌هایی كه به دلیل عصب‌کشی یا نازک شدن جداره، احتمال شکستن شان وجود داشته باشد، با روکش‌هایی به شکل دندان ترمیم و بازسازی می‌شوند.
انواع روکش دندان کدام است؟
- روکش چینی فلزی :که بخش درونی (Frame) آن از فلز و بخش بیرونی آن از جنس چینی دندانپزشکی ساخته می شود. فریم فلزی می تواند از طلا یا آلیاژهای نیکل، کروم و کبالت ساخته شود.
- روکش تمام سرامیک : که فاقد بخش پشتیبانی کننده درونی فلزی (فریم) است. زیبایی بیشتری تسبت به نوع قبلی داشته ولی موارد استفاده آن به صلاحدید دندانپزشکتان میباشد.
- روکش تمام فلزی: روکشی که کل آن از فلز ساخته می شود.این فلز میتواند از طلا و یا آلیاژهای نیکل –کروم باشد.
بریج دندانی چیست؟
برای روکش کردن دندانی که ریشه و قسمتی از بدنه دندان وجود دارد، نیازی به تراشیدن دندان های کناری نیست.اما روش دیگری به نام «بریج» وجود دارد که می توان دندان هایی را که وجود ندارند (دندان های کشیده شده)، با اتکا به دندان های کناری شان احیا کرد . به عبارت دیگر، با استفاده از سه روکش که دو پایه آن روی دندان های موجود کناری استوار می شود، یک روکش به شکل دندان کامل در محل دندان کشیده شده قرار می گیرد.
پست و کور دندان (post & core ) چیست ؟
در مواقعی که دندان عصب کشی ( روت کانال ) شده و بیش از ۵۰℅ از بافت تاج دندان از بین رفته ،معمولا برای باز سازی تاج دندان یک قالب از ریشه دندان گرفته میشود و برای لابراتوار ارسال میگردد . جلسه دوم مراجعه بیمار یک تاج فلزی ریختگی که توسط لابراتور دندانسازی ساخته شده ، روی دندان بیمار چسبانده شده و سپس از آن برای تهیه روکش قالبگیری میشود.
عمر یک روکش دندانی ( پروتز ثابت دندان ) چند سال است ؟
اصولا در یک حالت آرمانی دندانهای هر فرد تا پایان عمر او باید به او خدمت کند، اما متاسفانه عواملی از قبیل پوسیدگی ، شکستن دندان، بیماریهای لثه و ....باعث میشود ما دندانهای سالم اولیه خود را از دست بدهیم.
در مورد روکش (پروتز ثابت دندانی ) هم وضع بر همین منوال است. قاعدتا اگر بعد از گذاشتن روکش شما بهداشت دهانی خوبی داشته باشید ، در عین حال مراجعه منظم به دندانپزشکتان جهت بررسی شرایط روکش را در برنامه خود قرار دهید، مسلما عمر روکش شما بیشتر میشود . و در صورت نیاز( موارد ذکر شده در بالا جهت تعویض روکش )، دندانپزشک به شما توصیه میکند که روکش دندان خود را عوض کنید
پروتزهای دندانی متحرک کدامند؟
گاهی به دلایل متعدد نمیتوان از پروتزهای دندانی ثابت برای جایگزینی دندانهای از دست رفته استفاده کرد. در این صورت پروتزهای متحرک به کمک افزاد بی دندان یا با تعدادی دندان از دست رفته و دندانپزشکان می آید. پروتز متحرک همانطور که از نام آن بر می آید به راحتی داخل دهان گذاشته و یا برداشته میشود .
پروتزهای دندانی متحرک بر سه نوع اند:
پروتز دندانی پارسیل (partial prosthesis)
آن چیزی که در بین عموم جامعه با عنوان « دندان تکه ای » موسوم است همین نوع از انواع پروتز هستند. پروتز پارسیل خود انواع گوناگونی دارد : برای مثال پروتزهای پارسیل تمام آکریل ( فلیپر ) ، معمولا به عنوان یک درمان موقتی در بسیاری از موارد مورد استفاده قرار می گیرند.
نوع دیگر پروتزهای پارسیل پروتزهای کرم کبالت است که از قدیم الایام به عنوان درمان بی دندانیها با انتهای آزاد ( کسانی که دندانهای خلفی _دندانهای عقبی _خود را از دست داده اند و دندانی جهت پایه برای پروتز ثابت ندارند ) یا کسانی که به هر دلیل نمیخواهند از پروتز ثابت دندان استفاده کنند مورد استفاده قرار می گرفته است. این انواع پروتز شامل ترکیب آکریل ( بخش صورتی دست دندان « لثه پروتز ») و آلیاژ فلزی هستند که بخش عمده آن را کرم و کبالت شامل میشود .معمولا به علت فلزی بودن گیره ها ظاهری نا خوشایند دارند. به همین علت امروزه انواع دیگری از پروتز پارسیل طراحی شده که بخش فلزی آن نیز به صورت رنگ دندان میباشد و به آنها پروتز پارسیل felexite گفته میشود.
